Natuurinrichting Oude Willem afgerond

Het voormalig landbouwgebied rond de Oude Willemsweg is omgevormd naar een natuurlijk, klimaatbestendig beekdallandschap en dient als brongebied voor de Vledder Aa.

Natuurlijk en klimaatbestendig watersysteem
Oude Willem maakt deel uit van het Nationaal Park Drents-Friese Wold. In dit op één na grootste bosgebied van Nederland en een belangrijke schakel in zowel het Natuurnetwerk Nederland als het Europese Natura 2000-netwerk, krijgt de natuur de ruimte. De verdroging van deze natuur is een probleem. De kwaliteit van vennen, heide en hoogveen ging daardoor in sterke mate achteruit. Door het gebied weer een natuurlijk watersysteem te geven is de verdroging van de omgeving een halt toegeroepen en kan de natuur zich herstellen. Daarvoor is in Oude Willem het grootste deel van de greppels en sloten gedempt of minder diep gemaakt. Via een nieuw gegraven slenk kan overtollig water bij hevige regenval, geleidelijk naar de Vledder Aa stromen. Zo krijgt het gebied een waterbergingsfunctie.

Langs de bosranden zijn struiken geplant. Dit zorgt voor een natuurlijke overgang tussen bos en veld en trekt vlinders, insecten en verschillende vogelsoorten aan, zoals de grauwe klauwier. Deze soort is, samen met onder meer paapje en roodborsttapuit, één van de beschermde Natura 2000-vogelsoorten die optimaal profiteert van de herinrichting.

Ontwikkeling natuurlijke plantengroei
Ongeveer 300 hectare voormalig landbouwgrond is, en wordt nog steeds, door een groep lokale boeren uitgemijnd en verschraald. Dit betekent dat fosfaat uit de bodem gehaald wordt door maaien en het afvoeren van gras. Dit maakt de grond geschikt voor de ontwikkeling van een meer natuurlijke vegetatie. Samen met de invloed van grazers en door het hooilandbeheer van Staatsbosbeheer, zijn enkele percelen nu al veranderd in volop bloeiende graslanden. Daardoor is het gebied interessanter voor tal van vogels en andere dieren. Kraanvogels zoeken er bijvoorbeeld naar voedsel en watersnip en kievit hebben er hun nesten. Ook reeën en allerlei vlindersoorten zijn er vaak te zien.

De Oude Willemsweg, die het gebied doorkruist, is gedeeltelijk versmald om doorgaand verkeer te ontmoedigen. Hij is geschikt gemaakt voor recreatief verkeer om de natuurbeleving in het gebied te vergroten. Het is de bedoeling dat een groot deel van Oude Willem straks begraasd wordt. Er wordt momenteel onderzocht op welke wijze het mogelijk is de weg overgraasbaar te maken.

Recreatieroutes
De fietsroute over de Streng en door het Prinsenbos is vervangen door een breder, slingerend fietspad dat wat noordelijker ligt, op de hogere en drogere delen van het gebied, buiten de stille kern. Het pad komt langs een nieuwe uitkijkheuvel. Het nieuw aangelegde fietspad staat op een fietsroutekaart die in het kader van de afsluiting van het project is gemaakt. Hij is te vinden op de website van Nationaal Park Drents-Friese Wold en bij de gastheren in het gebied. Voor paardenliefhebbers is er een nieuw ruiter- en menpad gemaakt die de natuurgebieden aan weerszijden van de Oude Willemsweg verbindt.

Samenwerking
Het werk in Oude Willem startte in 2018 in opdracht van Bestuurscommissie Oude Willem en duurde ongeveer drie jaar. Tijdens de planvorming en uitvoering is nauw samengewerkt met betrokken partijen in het gebied. Voor de maatregelen was een subsidie beschikbaar vanuit het LIFE-project Going up a level. Als onderdeel van dit LIFE-project zijn aan Drentse zijde ook maatregelen uitgevoerd op het Wapserveld, Doldersummerveld, Leggelderveld, in landgoed Berkenheuvel en bij de Maatschappij van Weldadigheid. Het werk in de Oude Willem is onderdeel van het beheerplan Natura 2000 van het Drents-Friese Wold en het Beheer- en Inrichtingsplan van het Nationaal Park. In dat kader is de afgelopen jaren het eerste gedeelte van de Vledder Aa ingericht en zijn delen van het bos omgevormd. Om de verdroging verder tegen te gaan zal in de komende periode de waterwinning in het gebied worden gehalveerd. Nu het project is afgerond gaat het beheer van de Oude Willem weer over naar de beheerders. Voor de inrichting is 5,5 miljoen geïnvesteerd.